Dat leesvaardigheid belangrijk is, daar lijkt iedereen het over eens. Als internationaal onderzoek uitwijst dat kinderen en jongeren in Vlaanderen minder goed lezen, verkondigen experts en politici in alle media dezelfde boodschap: wie goed wil kunnen leren, moet goed kunnen lezen. Lezen vergroot je taalvaardigheid, je woordenschat, je concentratievermogen en het verhoogt je kansen in het hoger onderwijs. Het geeft je inzicht in de wereld en in jezelf.

En toch blijven de minimumdoelen waaraan leesonderwijs moet voldoen té minimaal. Dat vinden wij op SJC tenminste. Daarom gaan we bewust en vol overtuiging een stap verder: wij zetten extra in op lezen, en we verlangen op dat vlak dus ook wat meer van onze leerlingen. Dat hoeft niemand af te schrikken: wie goed leest, leest immers ook graag – en laat dat nu net onze bedoeling zijn.

Hoe doen we dat? We brengen lezen de klas binnen, en dat van de eerste tot de derde graad. We maken tijd om samen te lezen, om individueel te lezen, en om voor te lezen. (Ja hoor, tot in het zesde middelbaar wordt er voorgelezen in de klas, om daarna te praten over wat we gelezen hebben.) 

In de eerste graad stellen we leesplezier centraal. Er is een leeskist in elke klas, er zijn leeskwartiertjes, we doen mee met de voorleesweek… als er maar gelezen wordt. 

Vanaf de tweede graad overstijgen de teksten in de klas steeds meer de leefwereld van onze leerlingen, en loodsen we hen graag de grotere wereld in, laten we hen proeven van literaire klassiekers en schotelen we hen ook graag uitdagendere non-fictie voor. Bovendien worden vanaf dan ook in het Engels en Frans meer verhalen en langere teksten gelezen.

De derde graad trekt die lijnen verder: daar richten we ons op literatuur en non-fictie voor volwassenen, en nemen we onze leerlingen graag mee in abstracte analyses. Nadenken over moeilijke teksten, daarvoor moeten ze immers klaar zijn wanneer ze hogere studies aanvatten.

In alle leerjaren verwachten we ook dat onze leerlingen buiten de les zelfstandig lezen. Vaak kunnen ze zelf een boek kiezen uit een lijst, of aan de hand van criteria. Soms wordt er een specifiek boek opgegeven dat we dan klassikaal bespreken. 

Wij zetten ons in om onze leerlingen boeken en teksten aan te bieden die hen prikkelen en uitdagen. Natuurlijk vraagt lezen nog steeds inspanning, betrokkenheid en een open geest – en dat zijn precies de kwaliteiten die wij in onze leerlingen graag aanwakkeren.

‘Het belangrijkste is dat je in de lessen Nederlands dingen ontdekt. Dat je wordt meegenomen op een dolle tocht door de taal. Mijn leraar was een fantastische leraar, die zich van de verplichte leeslijst weinig aantrok. En hij las veel voor: héérlijk. Dat mogen ze van mij verplichten in het middelbaar onderwijs: een vast voorleesuur.’

Tom Lanoye in De Morgen, 1 oktober 2022