Op vrijdag 4 februari vertrok het zesdejaar richting Antwerpen. Een uitstap in het kader van de lessen geschiedenis.
We bezochten er het Fort van Breendonk en de Kazerne Dossin.

Het fort van Breendonk werd gebouwd in het begin van de twintigste eeuw en was deel van de militaire verdedigingsgordel rond Antwerpen. In de Tweede Wereldoorlog deed het dienst als  concentratiekamp van de nazi’s waar tussen 1940 en 1944 ca. 3600 gevangenen verbleven. Het is een van de best bewaarde kampen van Europa.

In een eerste fase zaten er zowel joden als politieke gevangenen. De joden werden nog niet opgepakt om naar Auschwitz gedeporteerd te worden. In 1942 werd de Dossinkazerne in gebruik genomen als verzamelkamp voor Belgische joden. Van daaruit werden transporten georganiseerd naar Polen. Vanaf dan werd Breendonk een kamp voor politieke gevangenen. Een gids vertelde ons over de bewakers, de dwangarbeid, de honger, de ziekten, de folteringen. Het regenachtige en winderige weer maakten de verhalen nog gruwelijker, de inleving nog sterker.

Vanuit de 18^de-eeuwse Dossinkazerne werden tussen 1942 en 1944 25.484 joden en 352 zigeuners weggevoerd. Amper 5% keerde levend uit Auschwitz- Birkenau terug. Naast de kazerne is een modern museum gebouwd. Het museum gaat in op de vervolging van de joden en de zigeuners in België. Een gids nam ons mee langs affiches, verordeningen, foto’s, getuigenissen, we leerden over de mechanismen van groepsdruk en collectief geweld die kunnen uitmonden in massamoord. En we leerden dat elk individu een keuze heeft om zich te verzetten, de mogelijkheid heeft om ‘neen’ te zeggen…

Enkele impressies:

In het fort van Breendonk konden we de aanwezigheid van de slachtoffers nog voelen. Het is een onbeschrijfelijke gruwel. Het was er koel en kil, het slechte weer gaf ons nog meer rillingen. Dankzij deze uitstap beseffen we pas echt de ernst van deze pagina’s in de geschiedenis. (Luna Faveere en Elena De Clerq 6LMT)

De muur vol foto’s op van gedeporteerde joden in de Dossinkazerne was heel confronterend. Vooral omdat die vier verdiepingen doorliep. Het voelde verkeerd om in de slachtoffers hun ogen te kijken. Vooral de gekleurde foto’s van de overlevenden raakten me. het waren er zo weinig. Tijdens het bezoek aan het fort van Breendonk schrok ik van hoe onmenselijk mensen door hun medemens werden behandeld. De foto van de 20-jarige man die na 4 maanden in het fort 40 jaar verouderd leek, zal me nog heel lang bijblijven. (Ella Stockman, 6 EMT2)

De Dossinkazerne was benauwend, de beelden die we zagen en verhalen die we hoorden veroorzaakten dit vreselijk gevoel. Het fort van Breendonk bracht me tot zwijgen. Onbegrijpelijk stond ik daar te kijken naar de plaatsen waar de mensen erger hebben geleden dan dat ik me ooit zou kunnen inbeelden. Ik heb in die 2 uur van de rondleiding amper iets kunnen zeggen, ik was sprakeloos. ‘Hoe kunnen mensen zo onmenselijk zijn?’ ‘Hoe kan je iemand zoiets erg aandoen?!’ Maar vooral, wat moeten die gevangenen sterk geweest zijn, hoe hielden ze nog een heel klein beetje hoop of motivatie om door te gaan in hun achterhoofd? Het is moeilijk om mijn gevoelens die ik heb ervaren in woorden te kunnen neerschrijven. Ik zal het alleszins niet vergeten. (Kirsten Russo, 6 LMT)

Ik vind het zeer goed dat de slachtoffers herdacht worden. Door ons te informeren over wat er in de geschiedenis gebeurd is, kunnen we er mede voor zorgen dat dezelfde fouten niet opnieuw gemaakt worden. Het valt bijna niet te geloven dat mensen zo onmenselijk geweest zijn. (Mutalib Mutalib, 6 EWI)

Je beseft in Breendonk dat wat daar gebeurd is echt nog niet zo lang geleden heeft plaatsgevonden. Het zijn onwerkelijke verhalen die dichter bij ons staan dan we beseffen. Wanneer je uit dat fort buiten stapt, heb je 1 wens en 1 opluchting: ‘Hopelijk gebeurt dit nooit meer’ en ‘ik ben blij dat ik 75 jaar later leef’. (Simeon Killemaes, 6 LWI)

Het fort neemt je mee in een verhaal van angst en verderf waarin je meteen respect krijgt voor alle gevangenen die hun leven gegeven hebben zodat wij een beter leven krijgen. Dat laat je niet zomaar los en vraagt om dankbaarheid. (Michiel Van Baeveghem, 6 LWI)

Door de regen werden we geteleporteerd naar WOII. Het was er ook zo koud, maar voor zij die daar gevangen zaten was dit een dagelijkse straf… Na die dag kon ik niet begrijpen waarom ik die dag nog op café mocht gaan, waarom het lot zo hard kon toeslaan. (Babette Hostekint, 6 LWI)

Het fort van Breendonk liet ons een ander perspectief van de Tweede Wereldoorlog zien, de harde werkelijkheid. Mensen werden gefolterd, afgemat, getreiterd en waarom? Vooral voor het vermaak van de officiers. Vele mensen stierven een oneervolle dood, die perfect vermeden had kunnen worden. Mensenlevens behandeld als afval. Isolatiecellen waar gevangenen de hele dag door moesten rechtstaan al lang hun menselijkheid verloren. Verhalen als deze doen je beseffen dat het in dit fort kiezen was tussen de pest en de cholera. Ik denk dat deze uitstap de perfecte manier was om eens écht te beseffen dat WOII meer is dan gewoon een cursus en filmpjes in de geschiedenisles. Niet enkel de heroïsche heldendaden van moedige soldaten. Dat het ook hier bij ons voor enorm veel mensen een doodvonnis was, en er was geen ontsnappen aan. (Klara Van Vlaenderen, 6 LWE)